Bleken
De kleur van tanden en kiezen is bij iedereen verschillend. De een heeft wittere tanden dan de ander. Sommigen hebben gele, anderen zelfs bruine of grijze tanden. Tanden en kiezen hebben niet allemaal dezelfde kleur en wijken soms duidelijk van elkaar af. Tanden en kiezen zijn opgebouwd uit tandbeen en glazuur. De kleur en de dikte van het tandbeen zijn vooral bepalend voor de kleur van de tand of kies. Het glazuur van tanden en kiezen is nagenoeg doorzichtig en een beetje wit.
De hoektanden hebben een dikkere laag tandbeen dan de overige tanden en zijn daarom vaak beduidend geler. Je tanden worden donkerder naarmate je ouder wordt. De vorming van tandbeen gaat namelijk altijd door. De glazuurlaag wordt juist dunner door slijtage.
Als kleurstoffen uit voedings- en genotmiddelen de tand binnendringen, zien de tanden er donkerder uit. Dit gebeurt onder andere door het eten en drinken van koffie, thee, wijn, frisdrank, vruchtensap, kleurstof bevattende etenswaren (zoals vruchtenjam) en roken. Er kunnen barsten in het glazuur komen. Hierdoor dringen kleurstoffen uit voedsel en dranken nog makkelijker in de tand of kies.
Ook kunnen aanslag en verkleuring van tandsteen de tanden donkerder kleuren. Deze uitwendige verkleuringen ontstaan eveneens door koffie, thee, wijn en roken. Verder kunnen sommige mond verzorgingsproducten (waaronder chloorhexidine) verkleuringen geven. Aanslag kan de tandarts of mondhygiënist door een professionele gebitsreiniging verwijderen. Bleken is hiervoor niet de oplossing.
Dode tanden (meestal als gevolg van een val of klap of een wortelkanaalbehandeling) kunnen van binnenuit verkleuren. In uitzonderlijke gevallen kunnen ziekten of medicijnen, tijdens de vormingsfase, verkleuringen geven.
Egale, niet te ernstige verkleuringen kun je van buiten af bleken. Dat gebeurt met behulp van een bleeklepel. Eerst maakt de tandarts, mondhygiëniste of preventie-assistente een afdruk van je gebit. Hiermee maakt de tandtechnicus in het tandtechnisch laboratorium een bleeklepel van een zachte transparante kunststof, die precies over je gebit past en ruimte laat voor de gel. Dat is belangrijk, om irritatie van het tandvlees te voorkomen. De bleeklepel is de mal waarmee je de blekende gel op de tanden aanbrengt. De gel bevat 6% waterstofperoxide. Na een goede instructie hoe je de gel moet aanbrengen en wanneer je de bleeklepel moet dragen, krijg je de bleeklepel en enkele spuitjes bleekgel mee naar huis. Daarom wordt deze methode ook wel ‘thuisbleken’ genoemd. De tandarts geeft aan hoe lang je de bleeklepel met de gel (meestal ‘s nachts) moet dragen voor het gewenste resultaat. Afhankelijk van de verkleuring zie je na enkele dagen of weken effect. Uiteindelijk duurt de behandeling circa anderhalve week. Tijdens het bleken kunnen je tanden en tandvlees tijdelijk gevoelig worden. Deze gevoeligheid verdwijnt na het stoppen van de bleekbehandeling.
Uit onderzoek blijkt dat de thuisbleekmethode onder begeleiding van de tandarts, mondhygiëniste of preventie-assistente het meest effectief en duurzaam is.
Aanvullende informatie:
- Tijdens een bleekbehandeling kleuren vullingen, facings (een schildje van porselein of composiet), kronen en bruggen niet mee. Een bleekbehandeling voor die tanden of kiezen heeft dus geen zin. Ze kunnen zelfs meer opvallen na het bleken.
- Het buitenste deel van het glazuur is direct na het bleken tijdelijk iets poreuzer en minder hard. Het effect is vergelijkbaar met de schade aan een tand die enige tijd in contact is geweest met frisdrank. Deze veranderingen van het glazuur herstellen, zodra het glazuur in contact komt met speeksel.
- Het bleken maakt het glazuur van de tanden en kiezen iets poreuzer. Dit effect is tijdelijk. Het glazuur herstelt zich weer. Tijdens de behandeling met de bleeklepel kunnen bepaalde etenswaren en dranken het resultaat nadelig beïnvloeden. Dus, waar is de verkleuring door ontstaan? Tijdens de bleekbehandeling is het gebruik van deze producten, evenals roken, af te raden. Hierdoor zal de duurzaamheid van het bleekresultaat verbeteren.
- Het te bereiken bleekresultaat verschilt voor iedereen. De basiskleur van het tandbeen bepaalt voor een belangrijk deel het uiteindelijke resultaat. En die basiskleur is bij iedereen anders. Ook gebleekte tanden zullen, net als niet -gebleekte tanden, op den duur verkleuren door veroudering. Dit proces gaat sneller als je rookt of de genoemde voedingsstoffen veel gebruikt.
